Autorzy:

Jerzy Buchacz,
Zbigniew Szymański,
ZPBE Energopomiar-Elektryka Gliwice

Artykuł opublikowany w czasopiśmie ACTA PHYSICA POLONICA, Vol. 122 - No. 5 (2012)

Streszczenie

W artykule przedstawiono wpływ czynników zewnętrznych na wyniki pomiarów współczynnika strat dielektrycznych tgδ i pojemności izolatorów na wyłączonym transformatorze, a także metodami on-line, przy napięciu roboczym. Omówiono stosowane metody i podano przykłady badań izolatorów, wskazując na różnice w interpretacji wyników. Zestawiono wnioski i literaturę.

Wprowadzenie

Uszkodzenia izolatorów przepustowych są jedną z najczęstszych przyczyn awarii transformatorów. Na podstawie danych Grupy Roboczej CIGRE WG A2. 43 ocenia się, że w przypadku najpoważniejszych awarii, połączonych z pożarem, odsetek ten sięga 56%. Prowadzona w kraju diagnostyka polegająca na pomiarach izolatorów wykonywanych podczas badań okresowych transformatorów, czyli w tzw. trybie off-line, pozwoliła w wielu przypadkach na wykrycie ich uszkodzeń we wczesnym stadium, a wymiana wadliwych urządzeń na nowe przyczyniła się w istotny sposób do zmniejszenia ilości awarii. Jednakże są to działania niewystarczające, zwłaszcza w przypadku izolatorów o ponad 20-letniej eksploatacji. Przyczyną tego stanu może być brak zróżnicowania częstości wykonywania badań okresowych transformatorów nowych, jak również o długim czasie pracy. Obecnie transformatory badane są w odstępach dwuletnich, lub pięcioletnich, w zależności od mocy i napięcia znamionowego. Nie pozwala to na ocenę stanu izolatorów w okresie między pomiarami. Stąd poprawę kontroli ich stanu technicznego można uzyskać albo poprzez zwiększenie częstości badań, albo wprowadzenie diagnostyki on-line, realizowanej za pomocą urządzeń zainstalowanych na izolatorach na stałe.

Podstawowymi parametrami izolatorów, mierzonymi zarówno w trybie off-line, jak i on-line, są: współczynnik strat dielektrycznych tgδ i pojemność izolatora między zaciskiem liniowym i zaciskiem pomiarowym. Z uwagi na konieczność porównywania wyników otrzymanych przy pomocy metod off-line i on-line, w niniejszym opracowaniu zostaną omówione podobieństwa i różnice między nimi, a także czynniki zewnętrzne mające wpływ na wynik pomiaru oraz na związane z tym decyzje eksploatacyjne.

Literatura

[1] Instrukcja Eksploatacji Transformatorów, ZPBE Energopomiar-Elektryka Gliwice, wyd. 2012.

[2] K. Barczak, T. Pustelny, Z. Zycki, T. Błażejczak, Acta Phys. Pol. A 116, 250 (2009).

[3] Z. Berler, V. Sokolov, V. Prikhodko, D. Bates, w Proc. Electrical Insulation Conf. and Electrical Manufacturing Expo., 2005, IEEE Conf. Publications - , Digital Object Identifier: 10.1109/EEIC.2005.1566259, 2005 , p. 61, http://www.ztzservices.com/_les/on-linePFEIC2005.pdf.

[4] Guide "Doble Test Procedures", 72A-2244-01 Rev. B 10(04) (2007).

[5] D. Zeng, IEEE Trans. Power Delivery, 14, 219 (1999).

[6] A. Mikulecky, “Transformer bushings reliability” presentation at CIGRE WG A2.43 3 ^rd meeting Kyoto, 2011, in press.

[7] P. Svi, V. Smekalov, Transaction 12-106 in CIGRE – Group Transformers, 2009, Univ. XII, Paris, 2009, p. 263.

[8] M.Y. Lau, T. Schwartz, w: Proc. 71st Annual Int. Conf. of Doble Clients, Boston, 2004, p. 2, http://www.eaton.com/ecm/groups/public/@pub/@electrical/documents/content/1077779936326.pdf.

Pełną treść artykułu w języku angielskim można pobrać poniżej.